Những sản phẩm nào cần áp dụng nghiêm Shelf Life

Shelf Life của một sản phẩm là gì ?

Shelf Life là thời gian mà một sản phẩm vẫn an toàn và hiệu quả khi sử dụng, tuân thủ các thông tin về thành phần và chất lượng trên nhãn hàng. Shelf Life áp dụng cho nhiều loại sản phẩm khác nhau, như mỹ phẩm, thực phẩm và đồ uống, thiết bị y tế, thuốc, chất nổ, dược phẩm, hóa chất, lốp xe, pin và nhiều mặt hàng dễ hỏng khác.

Các cách ghi Shelf Life

Các cách ghi hạn sử dụng trên sản phẩm có thể khác nhau tùy vào loại sản phẩm và nhà sản xuất. Dưới đây là một số cách phổ biến:

– Ghi theo dạng ngày/tháng/năm hoặc tháng/ngày/năm. Ví dụ: EXP 31/07/2022 hoặc EXP 07/31/2022 có nghĩa là sản phẩm này sử dụng đến ngày 31 tháng 7 năm 2022.

– Ghi theo dạng tháng/năm/mã sản phẩm/ngày. Ví dụ: EXP 07/2022/1234/31 có nghĩa là sản phẩm này sử dụng đến ngày 31 tháng 7 năm 2022, mã sản phẩm là 1234.

– Ghi theo dạng ký hiệu PAO (Period After Opening) với biểu tượng hình hộp mở và số tháng. Ví dụ: PAO 12M có nghĩa là sản phẩm này sử dụng được 12 tháng sau khi mở nắp.

– Ghi theo dạng mã vạch (barcode) bao gồm các thanh và khoảng trắng, là một dạng được biểu diễn các chữ số và ký tự có thể được đọc bằng máy. Barcode được in trên bao bì sản phẩm với mục đích truy xuất nguồn gốc, kiểm kê hàng hóa và các thông tin tiếp thị.

– Ghi theo dạng số lô sản xuất (batch code) là ký hiệu bằng số hoặc chữ cái dùng để xác định và theo dõi một tập hợp sản phẩm giống nhau có chung đặc điểm sản xuất nhất định. Batch code có ý nghĩa đảm bảo khả năng truy xuất nguồn gốc và dữ liệu về sản phẩm thông qua chuỗi cung ứng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến Shelf Life

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hạn sử dụng của sản phẩm, bao gồm:

– Các yếu tố bên trong sản phẩm: như pH, độ ẩm, hoạt động nước, hàm lượng chất dinh dưỡng, tính kháng khuẩn, cấu trúc sinh học và khả năng oxy hóa/khử. Các yếu tố này ảnh hưởng đến sự phát triển của vi sinh vật, hoạt tính của enzyme, sự biến đổi của chất dinh dưỡng và các thuộc tính cảm quan của sản phẩm.

– Các yếu tố bên ngoài sản phẩm: như nhiệt độ, ánh sáng, không khí, độ ẩm, vi khuẩn và nấm mốc. Các yếu tố này ảnh hưởng đến tốc độ suy thoái của sản phẩm, sự thay đổi của màu sắc, mùi vị, kết cấu và sự hình thành các chất độc hại.

– Các yếu tố liên quan đến quy trình sản xuất và bảo quản: như cách chế biến, đóng gói, vận chuyển, lưu trữ và tiêu thụ . Các yếu tố này ảnh hưởng đến sự bảo toàn của sản phẩm, sự ngăn chặn hoặc giảm thiểu các yếu tố bên trong và bên ngoài gây hư hỏng, sự tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn .

Các phương pháp xác định Shelf Life

Có nhiều phương pháp để xác định hạn sử dụng của sản phẩm, tùy thuộc vào loại sản phẩm, tiêu chí chất lượng và điều kiện bảo quản. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:

– Phương pháp trực tiếp: Theo dõi trực tiếp sản phẩm để xác định hạn sử dụng của chúng dựa trên tiêu chí đã xác định trước tại điều kiện bảo quản thực tế. Đối với phương pháp này người ta chỉ có thể áp dụng cho các sản phẩm có thời hạn dùng ngắn.

– Phương pháp gia tốc nhiệt: Đẩy nhanh tốc độ suy thoái của sản phẩm bằng cách lưu trữ sản phẩm ở nhiệt độ cao hơn bình thường. Sau đó, tính toán hạn sử dụng ở nhiệt độ bình thường bằng công thức: ts = t0. (Q10^n), trong đó ts là hạn sử dụng ở nhiệt độ bình thường, t0 là hạn sử dụng ở nhiệt độ gia tốc, Q10 là hằng số suy thoái, n là số lần tăng nhiệt độ 10°C.

– Phương pháp sử dụng mô hình toán học: Sử dụng các mô hình toán học như mô hình Arrhenius, mô hình Weibull, mô hình Gompertz, v.v. để mô phỏng quá trình suy thoái của sản phẩm theo thời gian và nhiệt độ. Cần có dữ liệu đủ lớn và chính xác để xây dựng và kiểm tra các mô hình này.

– Phương pháp thử nghiệm thách thức: Tiêm nhiễm các vi sinh vật có khả năng gây hại vào sản phẩm, sau đó theo dõi sự phát triển của chúng trong điều kiện bảo quản khác nhau. Phương pháp này giúp đánh giá độ an toàn của sản phẩm.

– Phương pháp thăm dò: Dựa trên kinh nghiệm, quan sát và cảm nhận của người tiêu dùng để xác định hạn sử dụng của sản phẩm. Phương pháp này đơn giản nhưng không chính xác và khách quan.

Các sản phẩm cần áp dụng nghiêm Shelf Life

Các sản phẩm cần áp dụng nghiêm Shelf Life là những sản phẩm có tính chất dễ biến đổi, ảnh hưởng đến chất lượng và an toàn của sản phẩm, đặc biệt là thực phẩm và mỹ phẩm. Ví dụ:

– Thực phẩm: các loại thực phẩm dễ hỏng như thịt, cá, trứng, sữa, rau quả, bánh mì, bánh ngọt, nước ép trái cây, v.v. Các loại thực phẩm này cần được bảo quản ở nhiệt độ thấp, tránh tiếp xúc với không khí, ánh sáng, vi khuẩn và nấm mốc. Hạn sử dụng của các loại thực phẩm này thường ngắn, từ vài ngày đến vài tuần.

– Mỹ phẩm: các loại mỹ phẩm có chứa nước, dầu, chất bảo quản, chất tạo mùi, chất tạo màu, v.v. Các loại mỹ phẩm này cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nhiệt độ cao, ánh nắng trực tiếp, độ ẩm cao và ô nhiễm. Hạn sử dụng của các loại mỹ phẩm này thường từ 6 tháng đến 3 năm, tùy vào loại sản phẩm và cách sử dụng.